بر اساس بررسی‌های صورت گرفته حدود ۴۱۵ هزار صفحه اینستاگرامی متعلق به مشاغل خرد بوده که شامل کسب و کارهای خانگی و مشاغل زیر پله‌ای هستند. پرداخت این گروه از مشاغل عمدتاً به‌صورت کارت به کارت یا پرداخت در محل انجام می‌شود.
سکوهای داخلی امکانات لازم برای خدمت‌دهی به کسب‌وکارهای خرد را دارند
در این گزارش به آمار کاربران فعال در شبکه‌های اجتماعی نیز اشاره شده است. اکنون ۴۱.۸درصد از جامعه کاربران شبکه‌های اجتماعی (معادل ۲۳ میلیون کاربر یکتا) در پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی عضو شده و به کاربران فعال این سکوها تبدیل شده‌اند.
برخی رسانه‌ها تاکید رئیس مرکز ملی فضای مجازی بر «کسب کارهای خرد» نادیده گرفته و با حذف عبارت «خرد»، به اشتباه این آمار را به کل کسب و کارها تعمیم داده‌اند. «کسب و کار کوچک» شرکت‌ها و مجموعه‌های آزاد و خصوصی هستند که کارمندان و درآمد کمتری نسبت به شرکت‌ها بزرگ و متوسط دارند. کسب و کارهای آنلاینی که در بستر فضای مجازی شکل گرفته و توسعه یافته‌اند و عموماً از این دسته کسب و کارها به حساب می‌آیند.
انواع مشاغل فعال در اینستاگرام
به گزارش مجله خبری اقتصاد ارتباطات، مدتی قبل «ابوالحسن فیروزآبادی» دبیر شورای‌عالی فضای مجازی در خصوص مهاجرت کسب‌وکارهای خرد به سکوهای داخلی اعلام کرده بود که سکوهای داخلی قابلیت میزبانی از کسب و کارهای خرد را داشته و می‌توانند بستر مناسبی برای خرید و فروش و پشتیبانی از صنوف و مشاغل مختلف باشند.
بنابر اعلام فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور، اکنون سکوهای داخلی امکانات لازم برای خدمت‌دهی به کسب و کارهای خرد را دارند و مصوبه کارگروه اقتصاد دیجیتال، تسهیلات مناسبی را برای این گروه از خدمات در نظر گرفته است. آن‌ها می‌توانند با افزایش اعتماد عمومی نرخ فروش کسب و کارهای خرد را به مراتب افزایش دهند.
دسته دوم، مشاغل خرد هستند. این دسته از مشاغل به‌صورت صنفی فعالیت نمی‌کنند و علاوه بر بازاریابی، از اینستاگرام و دیگر پیام‌رسان‌ها به‌عنوان ابزار ارتباطی با مشتریان خود استفاده می‌کنند.
مرکز ملی فضای مجازی با انتشار گزارش تفصیلی اعلام کرد مشاغلی که بر بستر اینستاگرام شکل گرفته یا توسعه یافته‌اند را در سه بخش اصلی می‌توان تقسیم‌بندی کرد. دسته اول مشاغل صنفی هستند. این دسته از مشاغل دارای مجوز فعالیت از صنوف مختلف بوده و از شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان بستری برای بازاریابی استفاده می‌کنند. فروش اصلی این دسته از مشاغل در خارج از اینستاگرام و با استفاده از درگاه‌های پرداخت اختصاصی یا به‌صورت حضوری انجام می‌شود.
در گزارش تفصیلی مرکز ملی فضای مجازی بر این مسئله تاکید شده که بر اساس پیمایش ملی که در شهریورماه سال جاری انجام شده، تنها ۶.۴ درصد از شهروندان خرید اینستاگرامی را ترجیح می‌دهند.
۶.۴ درصد از شهروندان خرید اینستاگرامی را انجام می‌دهند
«مشاغل محتوایی» دسته سوم مشاغل را در بر می‌گیرند. درآمدزایی این دسته از مشاغل مبتنی بر فروش کالا یا خدمات نیست، بلکه از طریق مدیریت صفحات اینستاگرامی و جذب مخاطب اقدام به جذب تبلیغات و درآمدزایی می‌کنند. اگرچه حدود ۶۰ درصد از مشاغل ایجاد شده در اینستاگرام در این بخش قرار دارند؛ ولی حجم بازار این گروه ۷.۵ درصد از کل است.
نکته جالب توجه دیگری که در این گزارش وجود دارد، این است که اکنون بیش از یک میلیون کسب و کار خرد در ۱۰ سکوی داخلی مشغول به فعالیت هستند. پس از تقاطع‌گیری و حذف موارد مشترک مشخص شد که بیش از ۶۰ درصد از کسب و کارهای خرد در سکوهای داخلی فعال هستند.
دلایلی از قبیل بی‌اعتمادی نسبت به فروشنده و تحویل کالا (۳۹ درصد)، تحویل کالا با مشخصات متفاوت (۱۱ درصد) تاخیر در تحویل کالا (۳ درصد) و عدم امکان شکایت و پیگیری تخلفات (۸ درصد) به‌عنوان مهم‌ترین دلایل بی‌اعتمادی به خرید اینستاگرامی ذکر شده است.
