ضرورت ارتقای بهره‌برداری از هوش مصنوعی در زیست‌بوم تجارت الکترونیکی کشور

به گزارش مجله خبری اقتصاد ارتباطات از مرکز توسعه تجارت الکترونیکی (مرکز تتا)؛ سومین جلسه تخصصی اندیشکده توسعه هوش مصنوعی در تجارت و بازرگانی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی با موضوع بررسی چالش پیوسته جهان با داده و بحث تعلق حاکمیت و همچنین استفاده از داده‌های موجود با استفاده از هوش مصنوعی با حضور بخش دولتی، بخش خصوصی، تشکل‌ها و صاحب‌نظران این حوزه برگزار شد.

امین کلاهدوزان رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در این جلسه گفت: در کنار جلسات هفتگی برای تبادل نظرات و رسیدن به جمع‌بندی، وبینارهایی نیز با موضوعات آشنایی و استفاده از هوش مصنوعی در کسب‌وکار، حرکت از هوش مصنوعی چرایی و چگونگی آن، هوش مصنوعی مسائل سازمانی و تدابیر انسانی و غیره نیز برگزار شده‌ است.

ضرورت فراهم کردن زیرساخت لازم برای ورود بخش خصوصی به حوزه هوش مصنوعی

احسان عزیزی بنیان‌گذار یک پلت‌فرم در حوزه هوش مصنوعی در این نشست به اهمیت داده در جهان امروز و حساسیت داده‌های خصوصی پرداخت و گفت: مالکیت داده در کنار مالکیت فکری آن یک چالش جهانی است و با توجه‌ به حساسیت زیادی که در مورد داده‌ها وجود دارد باید آنها را مورد بررسی قرارداد.

وی افزود: قانون‌گذار باید در حوزه داده و اطلاعات خصوصی افراد محدودیت‌سازی کند و یکی دیگر از موارد مورد بررسی حریم خصوصی و امنیت است و اگر می‌خواهیم در بحث داده‌ها از هوش مصنوعی استفاده کنیم باید به ایرانی یا خارجی بودن زیر ساخت‌های هوش مصنوعی مورداستفاده توجه کرد.

عزیزی از نگاه بخش خصوصی در این نشست، گفت: یکی از موضوعات مورد بحث در حوزه هوش مصنوعی، نبود زیر ساخت لازم و استاندارد است.

وی در ادامه، تشریح کرد: برای کسب‌وکار، ساخت مدل جدید صرفه اقتصادی ندارد و می‌توانند پروژه‌های متن‌باز دیگری را با هزینه خیلی کمتر ارائه کنند و مسئله دیگر مربوط به محدودیت‌های زمانی است.

توسعه کاربردهای هوش مصنوعی در تجارت الکترونیکی کشور

کلانتر هرمزی معاون فناوری اطلاعات و ارتباطات مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست‌جمهوری، به اهمیت مسیری که برای تجارت الکترونیکی مدنظر است اشاره کرد و ادامه داد: ما در این جلسه در مورد هوش مصنوعی صحبت نمی‌کنیم. درواقع صحبت ما در مورد توسعه کاربردهای هوش مصنوعی در تجارت الکترونیکی کشور است.

وی تصریح کرد: در ابتدا باید دید می‌خواهیم در تجارت الکترونیکی چه مسیری را طی کنیم تا بعد از آن به دنبال قابلیت مورداستفاده در هوش مصنوعی باشیم.

هرمزی با اشاره به مدیریت داده، گفت: با وجودی که داده یکی از چالش‌های جدی برای هوش مصنوعی است، اما به نظر چالش امروز ما بیشتر مربوط به مسیرمان در تجارت الکترونیکی است.

نظارت بر تبادل داده برای بهره‌برداری در مسیر توسعه کسب‌وکارها

علیرضا جاویدعربشاهی، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، پایش و مطالعات راهبردی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی با تأکید بر اهمیت حفظ داده‌های خصوصی گفت: می‌توان از داده برای توسعه کسب‌وکار استفاده و داده را پردازش کرد، اما در خصوص خریدوفروش آن معتقدم باید بررسی شده و مورد نظارت قرار بگیرد.

نعیمی نماینده ستاد هوش‌ مصنوعی و رباتیک معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نیز در این نشست به مالکیت داده پرداخت و گفت: در خصوص مالکیت داده، ارگانی که باید مالکیت را بررسی و مرزبندی ایجاد کنند قطعاً پدافند غیرعامل و افتا است، همچنین لازم است سیاست‌های دو سازمان برای تصمیم‌گیری در این موضوع را مدنظر داشت.

بهره‌برداری مطلوب از داده‌هایی غیرشخصی برای ارتقای خدمات عمومی

فرید شهابی، معاون تجاری یکی از تاکسی‌های اینترنتی، به استفاده از داده‌های عمومی در ارائه خدمات اشاره کرد و گفت: در بحث داده بسیاری از خدمات عمومی در کشور تا زمانی که داده‌های مورداستفاده شخصی نیست نباید با حساسیت پیگیری شوند.

وی افزود: می‌توان با استفاده از دیتاهای غیرشخصی بسیاری از خدمات عمومی را در زمینه ترافیک، مسائل تأمین اجتماعی، یا شناسایی افرادی که ممکن است به لحاظ سلامتی در خطر باشند با کیفیت بهتری در اختیار جامعه قرارداد.

ضرورت قانون‌گذاری در زمینه مالکیت داده

محمدهادی زاهدی رئیس انجمن ملی هوش مصنوعی ایران، گفت: GDPR اروپا مالکیت داده را مشخص کرده است و لازم است اداراتی دراین‌خصوص ایجاد شده و حق اصلاح یا پاک‌کردن اطلاعات برای کاربران ایجاد کنند.

وی افزود: اگر قرار بر این است که از داده‌ها به شکل عمومی استفاده شود، لازم است قانون‌گذاری و اولویت‌ها مشخص شود.

زاهدی تصریح کرد: من فکر می‌کنم اولویت در این مسئله استانداردسازی داده‌ها و نحوه انتقال آنها است که به شکل مستقیم اتفاق افتد یا باید یک نحوه مشخص انتقال داده مهیا شود.

امروزه از مدیریت داده به داده‌محوری در حال حرکت هستیم

سیدهادی صادقی مدیر گروه آموزش و هوش مصنوعی سازمان سمت با اشاره به این مسئله که امروزه از مدیریت داده به داده‌محوری در حال حرکت هستیم، اما در ایران هنوز در جنس داده گیر کرده‌ایم، افزود: استرالیا کشوری است که بیشترین استانداردسازی داده را برای اروپا به وجود آورده‌ است و شیوه کاری آنها تقسیم‌بندی داده و برنامه‌ریزی بر اساس مشاغل موجود در 20 سال آینده است.

وی افزود: در حوزه هوش مصنوعی نیز بسیاری از کشور در ابتدای ورود آن چندین ماه صبر کرده و بعد از قانون‌گذاری از آن استفاده کرده‌اند، درحالی‌که در ایران بعد از شروع استفاده از یک برنامه یا قابلیت، قانون‌گذاری انجام می‌شود.

اقدام پیش‌دستانه برای شفاف کردن چالش‌های آینده هوش مصنوعی در حوزه تجارت الکترونیکی

رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، با تأکید بر اینکه آنچه در مورد تکنولوژی جدید دیده می‌شود ابعاد غیرشفاف و نامشخص آن است، گفت: وجود این جلسات تلاشی برای نزدیکی دیدگاه‌های متفاوت است و ما می‌خواهیم نسبت به چالش‌های آینده هوش مصنوعی پیش‌دستانه عمل کرده و حداقل در حوزه راهبردهای کلی، صورت‌مسئله شفافی داشته باشیم.

کلاهدوزان افزود: حال این مسئله مطرح می‌شود که حتی اگر هیچ راه‌حلی وجود نداشته باشد، باید فهمید در حوزه تجارت الکترونیکی چه اتفاقات و چالش‌هایی ممکن است اتفاق افتد؛ بنابراین پیش‌بینی و هدف اصلی از تشکیل این نوع از جلسات، تدوین لیستی از مسائل و مشکلات احتمالی، همچنین هم‌فکری در خصوص آن است.

رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در پایان اظهار داشت: به همین دلیل از همکاران بخش دولتی، بخش خصوصی، تشکل‌ها و متخصصین این حوزه دعوت کردیم موضوعاتی که فکر می‌کنند مطرح است را در جلسه بازگو کرده تا بتوانیم به تصویری بزرگ از مشکلات دست پیدا کنیم و فکر می‌کنیم با پیش‌بینی چالش‌ها مسیر نیز برای به‌وجودآمدن توسعه باز خواهد شد و در نتیجه بهتر است پیش‌دستانه با آن روبرو شد.