نیاز به بررسی‌های طولانی‌مدت برای تحلیل موضوع اقلیم

به گزارش خبرنگار اقتصادی مجله خبری اقتصاد ارتباطات، امیر «مجید فخری» امروز (شنبه) در آیین افتتاح هفته جهانی فضا در پژوهشگاه فضایی افزود: وزارت دفاع به عنوان بخشی از نیروهای مسلح وظیفه دارد در توسعه صنعت فضایی فعالیت جدی داشته باشد.

وی بیان‌داشت: پرتاب ماهواره، ساخت ماهواره و بهره‌برداری از داده‌های فضایی از جمله مهمترین بخشی است که وزارت دفاع در آن کار کرده و نیروهای مسلح اکنون از این سامانه‌ها برخوردار هستند و با برنامه‌ریزی‌هایی که همگام با بخش غیردفاعی کشور انجام شده، امیداریم کشور به قله‌های رفیع‌تر دست پیدا کند.

رئیس سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح افزود: برای پایش تغییرات اقلیمی درست و اصولی دست‌کم سه رکن اساسی وجود دارد. یکی از مهم‌ترین ابزارهای پایش، ماهواره‌ها هستند که ما نیز به این داده‌ها دسترسی داریم.

فخری تاکید کرد: لازم است همگام با سایر دستگاه‌های فعال در این حوزه به‌ویژه هواشناسی، پایگاه داده‌های اقلیمی بلندمدت کشور را داشته باشیم. یک نگرانی که نیروهای مسلح در کنار تغییرات اقلیمی دارد که با عنوان «دستکاری اقلیمی» در دنیا مطرح می‌شود. موضوعی که در دنیا درباره آن صحبت می‌کند فناوری است که می‌توان اقلیم را دستکاری کرد یا روی آن تاثیر گذاشت.

وی افزود: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح با ۱۰۳ سال سابقه در حوزه علوم نقشه‌برداری و رکن اساسی تامین اطلاعات جغرافیایی غرب آسیا در نیروهای مسلح، تلاش کرده با تجهیز خود به سامانه‌های‌ مختلف و کاربردی کردن دانش آن، خدمات موثری در بخش‌های مختلف کشوری و نظامی فراهم کند. سایت «سپهر» در ورامین، دریافت داده‌های ماهواره‌ای را از سال ۸۱ آغاز کرده که اکنون ظرفیت آن به سه پتابایت رسیده است. این سامانه اکنون به تجهیزات جدید و تازه مجهز شده است.

فخری تاکید کرد: رصدخانه ژئوفیزیک دستاورد دیگری از این سازمان است که سنجنده‌های مختلفی دارد که امکان رصد اعماق فضا را از نظر حوزه‌های داده‌های هواشناسی برای ما مهیا می‌کند. برنامه سازمان جغرافیایی این است که این رصدخانه را در هفت نقطه کشور برای جمع‌آوری داده‌های بالای جو ایجاد کند تا در اختیار دستگاه‌های بهره‌بردار قرار بگیرد. همچنین ۱۵۴ ایستگاه جی.ان.اس.اس داریم که علاوه بر دریافت اطلاعات دقیق ناوبری، امکان دریافت و پردازش داده‌های جوی را نیز برای آن مهیا است.

رئیس سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح افزود: ایده رصدخانه جغرافیایی کشور را از پنج سال قبل در سازمان جغرافیایی در پیش گرفتیم که مسئولیت جمع‌آوری داده‌های داخل و خارج از کشور را بر عهده دارد. از همان زمان گرداوری داده‌های داخل سازمانی شروع شده و امروز همه داده‌های سازمان جغرافیایی طی ۱۰۳ سال فعالیت وجود داشته، اعم از عکس‌های هوایی و نقشه‌های پوشش کل کشور همه به صورت رقومی ذخیره شده و در دسترس است.

وی خاطرنشان‌کرد: داده‌های این سازمان برای ناوبری هواپیماها و کشتی‌های ناوبری استفاده می‌شود. قراردادی را با سازمان مدیریت بحران پیش بردیم که بتوانیم در این بخش کمک‌کننده باشیم. یکی از نخستین سازمان‌هایی که در بحران حضور پیدا می‌کنند نیروهای مسلح است که باید جدیدترین اطلاعات را در اختیار داشته‌ باشد. سامانه‌ای که تحت عنوان «اطلس مخاطرات طبیعی» در دسترس است همه اطلاعات مخاطرات مربوط به فرونشست، موج گرما، موج سرما خشکسالی، سیل، یخبندان و گرد و غبار در آن بارگذاری و به سازمان مدیریت بحران ارائه شده است.

در ادامه «احمد طاهری» رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تغییرات اقلیمی باعث بوجود آمدن مشکلاتی در محیط زیست شده‌اند. چالش‌هایی مانند تامین آب، امنیت غذایی، بیابان‌زایی، افزایش سطح آب‌های دریا، افزایش مصرف انرژی، آلودگی هوا، مهاجرت، تعارض منافع در منابع آبی، ورود آب از مرزها به رودخانه‌های کشور، همگی از مشکلات ناشی از تغییرات اقلیم است که در کشور با آن مواجه هستیم و ما را دچار چالش می‌کند.

وی درباره نقش تکنولوژی فضایی در مساله پایش، گفت: با توجه به چالش‌هایی که وجود دارد تغییر اقلیم باید محور اصلی تصمیم‌گیری‌ها در توسعه کشور قرار گیرد، در انتهای چرخه باز هم پایش است که به ما اثربخشی اقدامات را نشان می‌دهد. تصاویر ماهواره‌ای و سنجش از دور، ابزارهای مهم در این بخش هستند.

طاهری افزود: شاید این سوال پیش بیاید که چرا تا کنون نتوانسته‌ایم به شکلی درست از این ابزارها استفاده کنیم؟ باید بگویم دلیل اتفاق این است که جایگاه این فناوری را به درستی تعریف نکردیم. ابزار سنجش ماهواره‌ای مکمل ابزار سنجش زمینی است و قرار نیست آن‌ها را از بین ببرد.

وی گفت: ما در حوزه انتشار دی اکسید کربن، داده‌های درستی از میزان سوخت مصرفی نداریم. بخش دیگر گاز متان است که پیچیدگی بیشتری نسبت به دی اکسید کربن دارد. با توجه به گستردگی منابع این‌چنینی در کشور، تصاویر ماهواره‌ای این بخش به شدت مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست تصریح‌کرد: در بخش خانگی کل کشور توزیع گاز را داریم، نشت گاز این شبکه می‌تواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد. امکان استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به عنوان یک ابزار رایگان به ما کمک می‌کند از این مسائل با خبر شویم.

وی تاکید کرد: از سال گذشته در محیط زیست اتصال تصاویر ماهواره‌ای را آغاز کردیم. بر اساس برنامه‌ای که داریم تقریبا همه ماهواره‌هایی که دارای داده‌های مورد استفاده محیط زیست هستند در این سامانه قرار می‌گیرند تا نه تنها در بحث پایش، بلکه در حوزه پیش بینی آینده کشور نیز مورد استفاده قرار بگیرند.

به گزارش مجله خبری اقتصاد ارتباطات، هر ساله انجمن هفته جهانی فضا موضوعی را برای برگزاری رویدادهای هفته جهانی فضا انتخاب می‌کند تا تمام فعالیت‌ها و رویدادها در سراسر جهان در این هفته (۱۳ تا ۱۹ مهر- ۴ تا ۱۰ اکتبر) پیرامون این شعار برنامه‌ریزی شود؛ این انجمن شعار هفته جهانی فضا در سال ۱۴۰۳ را «فضا و تغییرات اقلیمی» نامگذاری کرده است.