معرفی و عرضه پیشرفت‌ صنعت فضایی در نمایشگاه پیشگامان پیشرفت

به گزارش ایسنا، در سال ۱۴۰۳، ایران برنامه‌ریزی کرده است تا بین ۵ تا ۷ پرتاب فضایی داخلی و بین‌المللی انجام دهد. تا کنون، سه پرتاب موفقیت‌آمیز صورت گرفته است و انتظار می‌رود تا پایان سال، حداقل دو پرتاب دیگر نیز انجام شود. یکی از پرتاب‌های مهم امسال، پرتاب ماهواره تحقیقاتی “چمران ۱” در شهریورماه بود که با استفاده از ماهواره‌بر “قائم ۱۰۰” به مدار ۵۵۰ کیلومتری زمین ارسال شد. این ماهواره برای تست عملکرد زیرسیستم‌ها و انجام مانورهای مداری طراحی شده است.

همچنین، پرتاب ماهواره‌های “کوثر” و “هدهد” توسط بخش خصوصی در آبان‌ماه انجام شد که نشان‌دهنده نقش پررنگ بخش خصوصی در توسعه صنعت فضایی کشور است.

در ادامه، پرتاب ماهواره‌های “طلوع ۳” و “ظفر ۲” نیز در برنامه‌های امسال قرار دارند که با استفاده از پرتابگرهای “سیمرغ” و “قائم” انجام خواهند شد. با توجه به این برنامه‌ها، ایران در سال ۱۴۰۳ گام‌های مهمی در توسعه فناوری فضایی برداشته و به دستاوردهای قابل‌توجهی دست یافته است.

این دستاوردها در نمایشگاه «پیشگامان پیشرفت؛ رویداد ملی توانمندی‌ها و دستاوردهای بخش خصوصی» که از روز سه‌شنبه دوم بهمن‌ماه در حسینیه امام خمینی (ره) برپا شد نیز عرضه شدند.

آخرین دستاوردهای فضایی ایران در سال جاری

دکتر حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران در حاشیه برگزاری این نمایشگاه با بیان اینکه در سال جاری در حوزه صنعت فضایی ایران اتفاقات خوبی رقم خورده است، گفت: در سال جاری پرتاب موفقیت آمیز ماهواره چمران-۱ بود که در شهریور سال جاری با پرتابگر قایم-۱۰۰ در مدار قرار گرفت. این پروژه از دو جنبه برای صنعت فضایی کشور مهم بود که یکی از آن عملکرد قائم-۱۰۰ است. این پرتابگر یک پرتابگر سوخت جامد است که قابلیت مدارگذاری محموله‌ها در مدار لئو (۴۰۰ تا ۵۰۰ کیلومتری) با وزن ۱۰۰ کیلوگرم را دارد.

وی سومین پرتاب موفق قائم-۱۰۰ را نشان از تثبیت عملکرد آن دانست که توسط محققان صنعت فضایی کشور در مجموعه هوافضای سپاه توسعه یافته است و اظهار کرد: جنبه دیگر عملکرد ماهواره چمران-۱ است که کلیه ماموریت‌های خود را در مدار به طور کامل به انجام رساند. این ماموریت‌ها شامل مانور مداری به کمک تراسترهای گاز سرد، تغییر فاز و ارتفاع ماهواره بر اساس ظرفیت تراسترها و الگوریتم‌ها می‌شود که با موفقیت تست شدند و یک پیشرفت بزرگ برای صنعت فضایی کشور محسوب می‌شود.

سالاریه، پرتاب موفقیت آمیز ماهواره‌های “هدهد” و “کوثر” در آبان ماه سال جاری را از دیگر پروژه‌های فضایی کشور در سال جاری دانست که توسط پرتابگر خارجی سایوز انجام شده است و ادامه داد: مهمترین جنبه این پرتاب این است که برای اولین بار بخش خصوصی فعال در صنعت فضایی، یک ماهواره در مدار قرار داد. ماهواره “کوثر” یک ماهواره سنجشی با تصویربرداری حدود ۴ متر است و مراحل تست در مدار خود را طی می‌کند.

رئیس سازمان فضایی ایران با تاکید بر اینکه ماهواره “هدهد” نیز یک ماهواره IOT است و برای تست اهداف اینترنت اشیاء است، تاکید کرد: هر دو ماهواره برای اولین بار در کلاس خودشان در مدار قرار گرفتند و عملکرد ماهواره هدهد در مدار تثبیت شده و ماهواره هدهد نیز در حال گذراندن مراحل تست است و اغلب زیر سیستم‌های آن با موفقیت تست شدند.

به گفته وی، نمونه دوم این ماهواره توسط بخش خصوصی ایران در حال ساخت و تکمیل است. این شروعی برای حضور پررنگ بخش خصوصی در صنعت فضایی است. هم‌اکنون بخش خصوصی ارتباطات بین‌المللی خود را شروع کرده است و با پرتابگر خارجی مذاکره می‌کند که این امر برای بلوغ صنعت فضایی برای گام برداشتن بخش خصوصی در این حوزه مهم است.

تا پیش از این محصولات متعددی از سوی شرکت‌های بخش خصوصی در ماهواره‌های مختلفی که در مدار داریم و یا در حال ساخت است، استفاده شده و می‌شود، ولی اینکه کل سیستم توسط بخش خصوصی در کشور طراحی و ساخته شود، امر جدیدی است که انجام شد.

پرتاب ماهواره فخر-۱

رئیس سازمان فضایی ایران با اشاره به پرتاب بلوک انتقال مداری “سامان-۱” و ماهواره مخابراتی “فخر-۱” را از دیگر دستاوردهای فضایی در سال جاری دانست و گفت: نانو ماهواره “فخر ۱” صبح روز جمعه ۱۶ آذر به عنوان محموله جانبی به همراه بلوک انتقال مداری “سامان۱” و یک محموله تحقیقاتی دیگر توسط ماهواره‌بر سیمرغ به فضا پرتاب شد. این ماهواره که به منظور پاسداشت خدمات دانشمند شهید دکتر محسن فخری‌زاده، به نام “فخر ۱” نام‌گذاری شده است، دارای ابعاد ۳ واحدی(۳U) بوده و جرم آن کمتر از ۱۰ کیلوگرم است.

زیرسامانه‌های کلیدی به کار رفته در ماهواره “فخر ۱” شامل رایانه مرکزی، انرژی و مدیریت توان، ارتباطات رادیویی و دینامیک پرواز است که اغلب تجهیزات آنها در مقیاس نانو ماهواره‌ها توسط شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی، بومی‌سازی شده و برای نخستین بار به فضا پرتاب می‌شوند. ارزیابی عملکرد زیرسامانه‌های یاد شده تحت شرایط اقلیم فضا، به منظور بررسی توانایی منظومه ماهواره‌های مکعبی در اجرای ماموریت‌های فضایی تصویربرداری و پایش طیف الکترومغناطیسی، از اهداف ثانویه پرتاب ماهواره “فخر ۱” به شمار می‌رود.

سالاریه افزود: این پرتاب که چندین رکورد جدید برای صنعت فضایی ایران ثبت کرد، نشان‌دهنده توانمندی روزافزون کشور در طراحی و اجرای ماموریت‌های پیچیده فضایی است. پرتابگر سیمرغ در سال گذشته پرتاب موفقیت‌آمیز “مهدا” را داشت و امسال نیز در ۱۶ آذر پرتاب بلوک انتقال مداری “سامان ۱” را که دستاورد جدید مهندسان فضایی کشور است و با پرتاب آن دو محموله تحقیقاتی دیگر با مجموع وزن حدود ۳۰۰ کیلوگرم ارسال شدند، رکورد جدیدی در وزن محموله‌های قابل پرتاب کشور رقم زد. این اتفاقاتی بود که سال‌ها منتظر آن بودیم و از این نظر پرتابگر سیمرغ در صنعت فضایی جایگاه ویژه‌ای دارد؛ چرا که به‌عنوان پرتابگری با سوخت مایع، ظرفیت آن نسبت به پرتابگرهای سوخت جامد بیشتر است.

سالاریه تأکید کرد: در ماه‌های آینده و تا پایان سال، برنامه‌های مهمی را در حوزه فضایی در دستور کار داریم که امیدواریم با تلاش محققان و دانشمندان صنعت فضایی کشور به سرانجام برسند.

سالاریه تأکید کرد: این کلاس جرمی، شامل ماهواره‌هایی با وزن بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم، در سطح جهانی نیز بسیار مورد توجه است. این ماهواره‌ها به‌ویژه در حوزه‌های سنجش از دور و ارتباطات مخابراتی، بیشترین سهم را در پرتاب‌های اخیر به خود اختصاص داده‌اند. پرتابگر «سیمرغ» برای کشور اهمیت راهبردی دارد و ما آینده درخشانی را برای سیمرغ پیش‌بینی می‌کنیم. امیدواریم پرتاب‌های آتی این پرتابگر نیز با موفقیت همراه باشد و به‌عنوان یک سیستم کاملاً قابل‌اعتماد در خدمت برنامه‌های فضایی ایران قرار گیرد.

سامان-۱

وی در ادامه به پرتاب بلوک انتقال مداری “سامان” اشاره کرد و افزود: این بلوک که اکنون در مدار قرار گرفته است، نمونه کیفی‌ای بود که با اصلاحات انجام شده بر روی آن تبدیل به نمونه پرتابی شد و اولین تست مداری این سیستم که پیش‌تر به‌صورت زیرمداری در مهرماه ۱۴۰۱ آزمایش شده بود، در سال جاری اولین عملیات مداری کامل انجام شد.

سالاریه خاطر نشان کرد: در این پرتاب قرار شد که بلوک انتقال مداری “سامان-۱” در مدت ۳۰ ساعت در مدار قرار گیرد و این بلوک با قابلیت‌هایی همچون عملیات مداری و مدارگذاری ماهواره، به‌عنوان اولین اسپیس‌ویکر (فضاپیمای انتقال مداری) ایران شناخته می‌شود.

سالاریه در ادامه افزود: بلوک انتقال مداری قابلیت انتقال مداری و قابلیت مدارگذاری ماهواره در مدار را دارد و زمانی که در مدار تزریق می‌شود، ماهواره‌ای که به آن متصل است، آن ماهواره در نقطه‌ دیگری در مدار تزریق می‌شود. زمانی که پرتابگر، ماهواره را در مدار پارکینگ قرار داد، بلوک انتقال مداری کار خود را آغاز می‌کند تا ماهواره را در مدار تزریق کند. بیش از ۸۰ درصد از اجزا و سامانه‌های این عملیات به‌طور موفقیت‌آمیز آزمایش شدند که نشان از پیشرفت چشمگیر فناوری فضایی کشور دارد.

منظومه ماهواره اینترنت اشیاء

سالاریه به منظومه ماهواره‌ای شهید سلیمانی اشاره کرد و یادآور شد: منظومه باریک باند شهید سلیمانی اینترنت اشیاء شامل ۲۰ ماهواره می‌شود که قرار بود در سال جاری پرتاب شود، ولی سعی می‌شود که تا پایان سال حداقل یک پرتاب از این منظومه را داشته باشیم.

وی تاکید کرد: پرتاب ماهواره منظومه شهید سلیمانی از نیمه دوم سال ۱۴۰۴ انجام خواهد شد. پرتاب این منظومه با پرتابگر داخلی و از پایگاه چابهار خواهد بود.

وی با بیان این مطلب که ماهواره‌های پژوهش ۱، ۲ و ۴ مراحل طراحی خود را طی می‌کنند، خاطرنشان کرد: ماهواره پژوهش ۳ با هدف رسیدن به مدار بالای ۳۶ هزار کیلومتر در مرحله مناقصه قرار دارد و وقتی که سازنده آن مشخص شد، جزئیات و مختصات ماهواره مشخص و اعلام خواهد شد.

رئیس سازمان فضایی با اشاره به اینکه دو ماهواره راداری “راد ۱” و “راد ۲” در حال ساخت هستند، اظهار کرد: دقت تصویربرداری ماهواره “راد ۱” ۵۰ متر است و ساخت آن تا اواخر ۱۴۰۴ به اتمام می‌رسد و سال آینده هم رونمایی می‌شود. دقت تصویربرداری ماهواره “راد ۲”، ۲۰ متر است و طراحی محموله‌های آن در حال انجام است.

کپسول زیستی

وی در ادامه با اعلام اینکه فرایند طراحی کپسول‌های زیستی جدید ایرانی در حال انجام است، گفت: طراحی دو کپسول ۵۰۰ و ۱۵۰۰ کیلوگرمی طبق برنامه ۱۰ ساله فضایی کشور در حال انجام است و پیش‌بینی می‌کنیم که پرتاب‌های آزمایشی زیرمداری آن از سال ۱۴۰۴ آغاز شود.

سالاریه خاطر نشان کرد: ساخت دو ایستگاه فضایی سلماس و چناران که برای کنترل و دریافت تصاویر طراحی شده‌ان ، هم‌اکنون در مرحله اتمام ساخت زیرساخت‌های فیزیکی قرار دارد و در سال ۱۴۰۴ بهره‌برداری از این دو ایستگاه انجام می‌شود.

انتهای پیام